Haksız Fiilden Doğan Maddi ve Manevi Tazminat Davaları

Posted at: 2024-10-16 12:53:39
Author: Bengü Kökten

Haksız fiil, bir kişinin başkalarına zarar verici nitelikte hukuka aykırı eylemleri olarak tanımlanır. Bu fiiller, Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre, "kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür."

A - Haksız Fiilin Unsurları:

1. Hareket/Fiil Unsuru:
Bir harekette bulunma ya da yapması gereken bir fiili ihmal etme, bir insan davranışı olarak kabul edilir.

2. Hukuka Aykırılık Unsuru:
Hukukun koruduğu bir değeri ihlal eden bir davranış hukuka aykırı sayılır.

3. Kusur Unsuru:
Kişilerin hukuka aykırı eylemlerinden sorumlu tutulması kusur şartına bağlıdır. Kusur, haksız fiile yol açan kişinin davranışındaki sübjektif unsurdur. Kusurun türleri:

  • Kast: Hukuka aykırı sonucun fail tarafından öngörülmesi ve istenmesidir.
  • İhmal: Failin hukuka aykırı sonucu istememekle birlikte, bu sonucu önlemek için gerekli özeni göstermemesidir. Kusurun ispat yükü, zarara uğradığını iddia eden davacıya aittir.

4. Zarar Unsuru:

  • Maddi Zarar: Zarar verici eylem sonucu mal varlığında meydana gelen değişiklik.
  • Manevi Zarar: Bir kişinin kişilik haklarında meydana gelen azalma.

5. İlliyet Bağı:
İlliyet bağı, failin eylemi ile mağdurun zararı arasında bir sebep-sonuç ilişkisi olmasıdır. Mücbir sebep, zarar görenin kusuru veya üçüncü kişinin kusuru illiyet bağını kesen nedenler arasında sayılmaktadır.

Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesine Etkisi:

Bu konu, Borçlar Kanunu'nun 74. maddesinde düzenlenmiştir. Ceza mahkemesinin beraat kararı, hukuk hakimini bağlamaz. Bu bağlamda, ceza mahkemesi kararının beklenmesi yargılama süresini uzatmakta ve Anayasa Mahkemesi, makul süre ihlali kararlarında bu duruma dikkat çekmiştir. Maddi olayın ve failin kimliğinin tespiti gibi konularda ceza davasının hukuk davasına etkisi olabilir.

Haksız Fiilden Doğan Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi:

Maddi zarar iki türde incelenir:

  1. Fiili Zarar: Mal varlığında meydana gelen aktif azalma.
  2. Yoksun Kalınan Kar: Zarar verici fiil olmasaydı mal varlığındaki artışın anlatıldığı durum.

Vücut bütünlüğünün ihlalinde zarar belirlenmesi: Türk Borçlar Kanunu'nun 54. maddesi, bedensel zararları açıkça tanımlamaktadır:

  • Tedavi giderleri
  • Kazanç kaybı
  • Çalışma gücünün azalması veya kaybedilmesi
  • Ekonomik geleceğin sarsılması

Manevi Tazminat Talepleri:

TBK madde 51/1'e göre, olayın özellikleri ve kusurun ağırlığı tazminatın belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Yargıtay kararlarına göre, manevi tazminatın çekilen acı ve üzüntüyle orantılı olması gerekmektedir. Hakimin vereceği karar, adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun olmalıdır.

ÖRNEK DİLEKÇE

….. NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ'NE

DAVACI: TC:

VEKİLİ: Av. Bengü Kökten

ADRES: Ferhatpaşa Mah. Adliye Sok. Arslan Aday Apt. Kat:2 D:4, Çatalca/İstanbul

DAVALI:

ADRES:

KONU: Davalı tarafından müvekkile yönelik hakaret ve darp fiili sonucu oluşan maddi ve manevi zararlar için tazminat talebi.

HARCA ESAS DEĞER: Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla, şimdilik … TL maddi, … TL manevi tazminat talebimiz.

AÇIKLAMALAR

  1. Müvekkilin iş arkadaşı olan davalı, … tarihinde iş konusunda yaşanan bir anlaşmazlık nedeniyle müvekkile hakaret etmiş ve sinkaflı sözler sarf etmiştir. Bununla da yetinmeyerek, müvekkilin sağ gözüne birkaç kez yumruk atmıştır. Bu durum, soruşturma dosyasındaki tanık beyanlarıyla da sabittir. Müvekkil, iş arkadaşları tarafından davalının elinden kurtarılmış ve kanlar içinde … hastanesine yetiştirilmiştir.

  2. Müvekkil, acil müdahaleden sonra daha kapsamlı tedavi için başka bir hastaneye sevk edilmiştir. Yaralanması basit tıbbi müdahale ile giderilemeyecek boyutta olup, kalıcı iz bırakmıştır. Müvekkil, uzun süre iş ve güçten yoksun kalmıştır.

  3. Müvekkil, hastane ve tedavi masrafları için yüksek miktarda ödeme yapmak zorunda kalmıştır. Ödemelerine ilişkin bazı faturalar dilekçeye eklenmiştir. Ayrıca, uzun süre çalışamayan müvekkilin gözünde oluşan kalıcı hasar nedeniyle ekonomik geleceği sarsılmıştır.

  4. Davalı, müvekkili yaralamak amacıyla kasıtlı bir saldırı gerçekleştirmiştir. Saldırı sonucunda müvekkil ciddi bir sağlık sorunu olan çift görme problemiyle karşı karşıya kalmıştır.

MADDİ TAZMİNAT TALEBİMİZ

Müvekkilim bu olay neticesinde maddi zarara uğramış, hastane ve tedavi masraflarını karşılamakta zorlanmıştır. Olayın gerçekleştiği tarihten bu yana gözündeki problem devam ettiğinden, müvekkil tek başına dışarıya çıkamamaktadır ve çalışma hayatı sona ermiştir.

Çift görme problemi nedeniyle müvekkil basit işleri dahi yapamaz duruma gelmiştir. Bu durum, tedavi ve ilaç masrafları dışında, müvekkilin kazanç kaybı gibi maddi zararlarını oluşturmaktadır. Müvekkil, hayatı boyunca bu sakatlık nedeniyle gelir kaybı yaşayacaktır. Kişisel bakımda zorlandığı için bakıcı ücreti talep etmekteyiz.

Ayrıca, tedavi, yol ve ilaç giderlerinin karşılanmasını talep ediyoruz. Müvekkilin ekonomik geleceği ciddi şekilde sarsılmıştır.

MANEVİ TAZMİNAT TALEBİMİZ

Müvekkilim bu haksız fiil neticesinde manevi olarak da büyük zarar görmüştür. Darp sırasında ve sonrasında davalının sarf ettiği hakaret ve küfürler müvekkilin psikolojisini bozmuştur. Gözünde meydana gelen kalıcı hasar ve çift görme problemi müvekkilin hayatı boyunca bir gözünün işlevini kaybetmesine neden olmuştur ve bu durum derin bir üzüntüye sebep olmuştur.

Türk Borçlar Kanunu’nun 56. maddesi gereğince, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda hakim, olayın özelliklerine göre manevi tazminata karar verebilir. Aynı kanunun 58. maddesi gereğince kişilik hakkı zedelenen kişi manevi tazminat talep edebilir.

Müvekkil bu olay nedeniyle bozulan psikolojisi için tedavi görmektedir. İlgili raporlar ve belgeler dilekçeye eklenmiştir.

HUKUKİ SEBEPLER: Borçlar Kanunu 49, 56, 58 maddeleri ve ilgili mevzuat.

DELİLLER:

  1. Davalıya ait soruşturma dosyası
  2. Müvekkilin tedavi belgeleri, masraflar ve hastane kayıtları
  3. Adli Tıp ve bilirkişi raporları
  4. Müvekkilin psikiyatri tedavisi ile ilgili belgeler
  5. Saldırıya ilişkin fotoğraflar
  6. Tanıklar (3 adet)
  7. Tarafların sosyal ve ekonomik durum araştırmaları
  8. Resmi kurumlardan istenecek bilgi ve belgeler

SONUÇ VE İSTEK:

  1. Davalı tarafından müvekkile karşı gerçekleştirilen haksız fiil sonucu müvekkilde oluşan maddi zararlar nedeniyle … TL maddi tazminat, manevi zararlar nedeniyle … TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile davalıdan tahsil edilerek müvekkile ödenmesine,
  2. Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygıyla bilvekale talep ederiz.

DAVACI VEKİLİ
Av. Bengü Kökten

Uzman avukat desteği, bu gibi davalarda hak kaybını önlemek için büyük önem taşır. Hukuki iş ve işlemlerinizde yardım almak için bizimle her zaman iletişime geçebilirsiniz.